Je zou het niet zeggen als je rugpijn hebt, maar wist je dat neurologisch gezien de rug het meest ongevoelige gebied van het lichaam is? We kunnen een speldenprik in de rug maar met een nauwkeurigheid van zeven tot elf centimeter lokaliseren, terwijl dat voor ons gezicht één tot twee millimeter is!! Net als de kieuwen die we als embryo hebben, of de diepduikreflex in ons voorhoofd, komt de kwetsbaarheid en ongevoeligheid van onze rug door evolutionaire keuzes, keuzes die gemaakt zijn in de loop van de evolutie. Wie weet komt het vanuit de laatste overblijfselen van een prehistorisch rugpantser, en is onze rug een bescheiden versie van de enorme uitstekende platen van de dinosauriërs, of is het simpelweg de manier waarop ons zenuwstelsel een eindige hoeveelheid gevoeligheid heeft verdeeld over ons lichaam, wie zal het zeggen…?

De rug voorwaarts buigen om te werken of iets op te tillen lijkt in het begin moeiteloos te gaan, omdat we ons zo vaag bewust zijn van de spieren die dan aan het werk zijn. In onze benen voelen we bijvoorbeeld meteen de spanning en weten we wanneer we moeten stoppen ze te gebruiken, om ze te strekken en te laten rusten. Vaak voelen we in het begin de pijn in onze rugspieren niet, of heel lichtjes, totdat het te laat is en het voortdurende liften en voorwaarts buigen heeft geleid tot de onderliggende tussenwervelschijf eerst gestrekt en dan beschadigd raakt (scheur/breuk: hernia).
Onze tweevoetige, staande houding, zo’n zes miljoen jaar geleden aangenomen, vraagt meer van de tussenwervelschijven dan het daaraan voorafgaande knokkelwandelen. Misschien heeft onze ruggengraat niet de kans gehad om zich aan te passen. Het vele zitten op stoelen verergert het nog, samen met andere factoren zoals een ongezond dieet, slechte houding, stress, rijden, werken in kantoren en een tekort aan beweging. We werden hier tenslotte niet aan blootgesteld tot de komst van de industriële revolutie, net driehonderd jaar geleden…

Viervoetertussenwervelschijven, zoals die van apen bijvoorbeeld, hebben zich ontwikkeld om bewegingsvrijheid en shockabsorptie mogelijk te maken voor een bijna horizontale ruggengraat. Apen zitten wel, maar niet op stoelen. Mobiliteit op handen en voeten betekent dat de lumbale ruggengraat (lage ruggenwervels) op een natuurlijke manier in lordose (lichte achterwaartse buiging) staat, die de tussenwervelschijf in essentie onkwetsbaar maakt, iets wat we bij ons bij jonge kinderen van nature nog wel zien (let er als je wilt maar eens op hoe recht zij staan en zitten, met een licht holle onderrug). Kijk naar het vrije, zwaaiende loopje van een gorilla en je ziet het antwoord van Moeder Natuur op het voorkomen van tussenwervelletsel: een perfecte houding voor de onderrug en stabiele flexibiliteit.

Maar de diepste oorzaken van tussenwervelschijfbreuken en hernia’s kunnen ook psychologisch zijn. Serieuze rugpijn kan aangekondigd worden door een intens gevoel van verlies van ondersteuning van diegene die het dichtste bij je staat, een verlies van sociale status en zelfwaarde (vooral bij mannen), of een verlies van richting in het leven, even niet weten welke kant je het beste op kan gaan en niet weten of doen wat jou gelukkig maakt. 

De onvoorzichtigheid van depressie of een gebroken hart maakt ons meer ongeluk-gevoelig, en vatbaarder om onze rug te bezeren. Ongeduld, vermoeidheid en verwaarlozing door over te werken maken vrijdagmiddagen de piektijd voor plotselinge ‘verlammende’ rugpijn. We neigen er ook naar om in onze rug onze ‘schaduwen’ weg te stoppen, en dat doet ons ook pijn. Als we in lichaamstaal iets onze rug toekeren, negeren we het. We negeren vaak zeker onze ruggen zelf, totdat ze onze aandacht opeisen en we wel móeten luisteren. Rugpijn kan dus aspecten van onze schaduwen (ons onderbewustzijn) spiegelen, waarvan we hebben geprobeerd het ‘achter ons te laten’ of ‘uit het zicht te zetten’. Dus, terwijl er meerdere oorzaken van rugpijn zijn, zijn de meest belangrijke vaak het dichtste bij onze ziel te vinden, en bij ‘verkeerde levenskeuzes’; al denk ik dat er geen verkeerde keuzes zijn; altijd maak je die keuze die jou op dat moment het beste lijkt – met het bewustzijn en de kennis die je op dat moment hebt – én van minder handige keuzes mogen we altijd weer leren en groeien.

Lage rugpijn is een grote oorzaak van stress in de westerse wereld. Rond het dertigste levensjaar heeft ongeveer negentig procent van de mensen tenminste één keer een pijnlijke periode van lage rugpijn ervaren. In negentig procent van de patiënten vinden artsen geen oorzaak, hoeveel testen (e.g., MRI, bloedtests, catscans) ze ook doen.

Cranio Sacraal werk biedt hoog effectieve manieren van werken met zowel de oorzaken als symptomen van de meeste soorten rugpijn. Hier vind je meer informatie over deze bijzondere, zachte, diep werkende therapie: Cranio Sacraal Therapie | Praktijk Marloes van Korven. Natuurlijk helpt yoga ook om meer ruimte te maken tussen de wervels en soms schuiven wervels tijdens een pose zelfs spontaan naar de goede plaats. Bovendien word je je meer bewust van je lijf, waardoor je sneller een gezondere, rechtere houding aanneemt. Klik hier voor meer informatie over de yoga: Mindfulness Yoga | Praktijk Marloes van Korven (zowel online als in de praktijk).

Zorg goed voor je rug, je hebt er tenslotte maar één.

Bron: Heart of listening, H. Milne